Vlaanderen gaat heel precies voorschrijven wat je als basisschoolleerling moet kunnen en weten. Nederland doet dat bewust niet, maar daar is ook kritiek op.
Vlaanderen wil vanaf 1 september nieuwe minimumdoelen in het basisonderwijs instellen. De Vlaamse overheid heeft ze met hulp van internationale experts heel concreet gemaakt.
Vlaamse leerlingen moeten in het zesde leerjaar – vergelijkbaar met groep acht in Nederland – bijvoorbeeld minimaal woorden kunnen spellen die je anders spelt dan je ze uitspreekt. Voorbeelden daarvan zijn ’team’ en ‘premier’.
Nederland kiest er juist voor om ‘vage’ kernleerdoelen te ontwikkelen. SLO, het landelijk expertisecentrum voor het curriculum, wordt in een vergevorderd concept in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap niet concreter dan “verbinden van vorm en betekenis om de correcte spelling te achterhalen”.
De keuze om veel minder concreet voor te schrijven wat leerlingen moeten kennen, kunnen en ervaren, is volgens SLO bewust. Nederland is bang dat scholen zich anders alleen gaan richten op het halen van die ondergrenzen. “Terwijl we in Nederland willen dat scholen verder kijken dan het minimum”, zegt een woordvoerder van SLO.
‘Effect alleen te toetsen als je precies weet wat je wilt’
De nieuwe Nederlandse kerndoelen zullen wél concreter zijn dan de huidige uit 2006, zegt het expertisecentrum. Volgens SLO vraagt meer vrijheid rond wat basisscholieren moeten kunnen en weten, ook meer om “professionaliteit” van de betrokken leraren.
Professor Anna Bosman noemt de Nederlandse keuze voor minder concrete doelen “een heel slecht idee”. De hoogleraar orthopedagogiek aan de Radboud Universiteit stelde op verzoek van Vlaanderen samen met andere internationale experts de voorgenomen Vlaamse leerdoelen op.
“Vaagheid is misschien leuk in de kunst, maar in het onderwijs moet het zo duidelijk mogelijk gemaakt worden wat er geleerd moet worden”, stelt Bosman. “We kunnen alleen vaststellen of we leerlingen datgene hebben geleerd als je precies weet wat je wilt dat ze leren.”
De PO-Raad zegt op de eigen website dat nieuwe kerndoelen hard nodig zijn. Volgens de koepel van basisscholen zijn de huidige kerndoelen te vaag en bieden ze leraren te weinig houvast.
Onduidelijkheid over woorden ontleend aan vreemde talen
Op het eerste gezicht klinkt het volgens Bosman misschien niet eens zo vaag als ergens staat dat leerlingen alle woorden van de Nederlandse spelling moeten beheersen. Maar doorvragen naar welke woorden daartoe gerekend moeten worden, levert volgens de onderzoeker naar leren en leerprocessen al snel onduidelijkheden op.
“Moeten ze dan ook kop-staartbotsing, sta-in-de-weg, intelligentiequotiënt en remedial teacher kunnen spellen?”, geeft Bosman als voorbeelden. “Of woorden ontleend aan vreemde talen, zoals überhaupt, dixielandmuziek, gedeletet en saven? Je hebt geen flauw idee wat er verwacht wordt.”
Nederland hoger op rekenranglijst dan Vlaanderen
Als het aan Bosman ligt, pakt Nederland het rond leer- en kerndoelen voor het basisonderwijs net zo aan als Vlaanderen. Maar SLO wijst erop dat Nederlandse basisscholieren het in internationale lijstjes beter doen dan hun Vlaamse leeftijdsgenoten op het gebied van rekenen.
Daartegenover staat dat de rekenprestaties van Nederlandse vijftienjarigen wel dalen. En qua leesvaardigheid bungelt deze groep middelbarescholieren zelfs onderaan in de Europese Unie.
De Nederlandse conceptkerndoelen worden op dit moment getest op scholen en indien nodig aangepast. Eind dit jaar krijgt de Tweede Kamer ze opnieuw ter inzage. Naar verwachting gaan de nieuwe kerndoelen Nederlands en wiskunde op 1 augustus 2026 in.
Deze tektst komt vanhttps://www.nu.nl/binnenland/6356667/vlaams-onderwijs-krijgt-concretere-doelen-nederland-houdt-het-liever-vaag.html nu.nl
